Tóm tắt ISO 188 – Cao su lưu hoá hoặc nhiệt dẻo: Phép thử già hoá tăng tốc và độ bền nhiệt
• Mục đích: Đánh giá khả năng bền nhiệt và sự suy giảm tính chất của cao su trong điều kiện gia tốc (nhiệt độ cao) để dự đoán độ bền khi sử dụng thực tế.
• Phương pháp thử:
o Phương pháp A: Tủ sấy không khí với tốc độ không khí thấp (3–10 lần trao đổi/giờ).
o Phương pháp B: Tủ sấy không khí có quạt cưỡng bức (0,5–1,5 m/s), tốc độ không khí cao hơn.
• Nguyên tắc:
o Mẫu cao su được gia nhiệt trong không khí ở áp suất thường, sau đó đo và so sánh các tính chất (độ bền kéo, độ giãn dài, độ cứng...) trước và sau già hoá.
o Già hóa tăng tốc = nhiệt độ cao hơn thực tế để rút ngắn thời gian.
o Thử bền nhiệt = giữ nhiệt độ giống điều kiện làm việc.
• Yêu cầu thử nghiệm:
o Mẫu phải chuẩn bị và ổn định đúng chuẩn, không bị ứng lực, tránh chiếu sáng.
o Khoảng cách giữa các mẫu ≥ 10 mm, cách thành tủ ≥ 50 mm (nếu có quạt).
o Thời gian giữa lưu hoá và thử nghiệm: tối thiểu 16 h (thường), 72 h (trọng tài), tối đa 4 tuần.
• Điều kiện thử:
o Nhiệt độ phải ổn định (±1 °C dưới 100 °C; ±2 °C từ 125–300 °C).
o Thời gian, nhiệt độ thử xác định theo yêu cầu sản phẩm hoặc thoả thuận giữa các bên.
• Kết quả:
o Biểu thị giá trị trước và sau khi già hóa, kèm % thay đổi hoặc hiệu số (đối với độ cứng).
• Báo cáo thử nghiệm gồm: mô tả mẫu, phương pháp (A/B), điều kiện thử (tủ sấy, nhiệt độ, thời gian), tính chất đo, kết quả trước/sau, ngày thử.
• Phụ lục:
o A: Xác định tốc độ không khí trong tủ sấy.
o B: Độ chụm (lặp lại & tái lập giữa các phòng thử nghiệm).
o C: Hướng dẫn dùng kết quả độ chụm.
o D: Kế hoạch hiệu chuẩn thiết bị.
Hiểu đơn giản: Tiêu chuẩn này quy định cách thử “già hoá nhanh” cao su bằng cách cho vào tủ sấy nóng có kiểm soát, sau đó so sánh tính chất trước và sau, nhằm dự đoán độ bền và tuổi thọ của vật liệu cao su.
